top of page
Ara

Koklear İmplant Kullanıcılarının Hayatını Değiştirecek Teknoloji: FLAMENCO

ree

Görsel 1


Günümüzde sokağa adım atıp da işitme kayıplı birey görmeme ihtimalimiz oldukça düşük. Okul çağındaki çocuklardan geriatrik popülasyona birçok kişiyi etkileyen işitme kaybı, çağımızın en sık rastlanılan problemlerinden biri. Öyle ki WHO'nun raporuna göre günümüzde, 430 milyon kişi en azından orta derecede işitme kaybına sahip ve işitme cihazından fayda görebilir.


Eğer yeterince dikkatli bakarsanız yanınızdan geçip giden birçok insanda işitme cihazı görebilirsiniz. Akustik uyarım sağlayan işitme cihazları genelde orta derecede işitme kaybı olan kişilerde kullanılırken SUT tarafından belirlenen endikasyonları sağlayan, ileri ve çok ileri derecede sensörinöral işitme kayıpları için elektriksel uyarım sağlayan koklear implantlar kullanılır. Koklear implantlar; iç kulak hasarı sebebiyle ileri ya da çok ileri derecede işitme kaybı olan bireylerde, hasar görmüş iç kulak organlarını baypas ederek doğrudan işitme sinirini stimüle eden medikal bir cihazdır. 2021 yılı itibariyle dünya çapında bir milyonu aşkın koklear implant kullanıcısı bulunmaktadır. 


Koklear implantlar işitmenin iyileştirilmesi açısından devrim niteliğinde cihazlar. Ancak sık sık pil değiştirme mecburiyeti, dış parçaların özellikle ıslanma sebebiyle bozulma ihtimali, yüksek maliyet ve estetik kaygılar gibi kullanımı zorlaştıran bazı sorunları bulunmakta. ODTÜ Elektrik ve Elektronik Mühendisliği Öğretim Üyesi ve ODTÜ MEMS Araştırma ve Uygulama Merkezi Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Haluk Külah önderliğindeki FLAMENCO ekibi bu sorunlardan yola çıkarak Tamamen Vücut İçinde Yer Alabilen, Mikro-Elektro-Mekanik Sistemler (MEMS) Tabanlı, Kendi Kendini Yöneten Koklear İmplantı yani FLAMENCO’yu geliştirdiler.


Rutin kullanımdaki koklear implantlarda dış parçalar kulak arkasında konumlandırılan bir ses işlemcisi ve kafada saçlı derinin üzerine takılan bir iletici bobinden oluşurken iç parça, kulağın arka tarafında cilt altına yerleştirilen bir alıcı/uyarıcı ve kokleanın içine cerrahi olarak yerleştirilen bir elektrot dizininden oluşur (Görsel 2). FLAMENCO ise sadece kulak zarının iç tarafına yerleştirilen ve frekans seçiciliği kokleanınkine benzeyen bir sistemden oluşur (Görsel 3).


ree

Görsel 2


ree

Görsel 3



Sistemin kullanıcıyı en çok mutlu edecek özelliği tamamen implante edilebilir olması. Böylece koklear implant kullanıcıları özgürce duyabilmenin yanı sıra korkmadan yüzebilecek! FLAMENCO’nun herhangi bir dış parçası olmadığından hastaların bir “cihaz kullanma” özgüvensizliği yaşamaları ihtimali de ortadan kalkmış oluyor. Ayrıca önemli bir sorun teşkil eden pil değiştirme ihtiyacının önüne de sistemde kullanılan piezoelektrik enerji hasatlama (PEH) yöntemi sayesinde geçilmesi hedeflenmiş. 


Sistemin bir diğer avantajı ise kokleanın tamamına yerleştirilen bir elektrot dizini kullanmak yerine hastanın işitme kaybının kapsadığı frekans aralıklarına göre ayarlanabilen bir cihaz tasarlanabiliyor olması. Böylece hasarlanmamış bölge, elektriksel bir stimülasyon olmadan doğal işitme işlevini sürdürebilir. Her daim doğal işitmeyi koruyabilmek oldukça önemli olduğundan bu avantaj da en az hastanın kaygıları kadar önem arz ediyor bana sorarsanız.


Koklear implant kullanıcılarının günlük hayata olan adaptasyonu düşünülen bu proje sayesinde kullanıcıların, implant orada değilmiş gibi hayatlarına devam edebilmesi amaçlanıyor. Avrupa Birliği tarafından da önemli bir mali destek alan FLAMENCO; elektronik mühendisliği, tıp, makine mühendisliği ve biyoloji kökenli araştırmacıları içermekte. Multidisipliner çalışmanın en verimli örneklerinden biri olarak göğsümüzü kabartan bu projeyi yakın takibe almanızı tavsiye ederim. Umuyorum ki Prof. Dr. Haluk Külah ve ekibini sağlık ve mühendisliği birleştiren başka projelerde de görebiliriz.


Yağmur Tambova


KAYNAKÇA

Yorumlar

bottom of page