Haşimato Tiroidi

Rüfeyde Koç
8 Ara 2024
3 dakikada okunur

Tiroit bezi endokrin bir bezdir. Vücuda önden bakıldığında çene altında, adem elmasının alt kısmında yer almaktadır. Küçük bir iç salgı bezidir. Kelebek şeklinde 20-25 gram ağırlığındadır. Tiroit bezi vücut metabolizmasını düzenler, büyüme ve gelişmede rol oynar.

Haşimato tiroidi, otoimmün bir tiroit hastalığıdır ve tiroit bezini etkileyen en yaygın hastalıklardan biridir. Hastalık, Hakaru Hashimoto tarafından 1912 yılında otoimmün bir tiroidit olarak tanımlanmıştır. Haşimato tiroidi bağışıklık sisteminin vücudun kendi dokularını yabancı bir tehdit olarak algılaması ve saldırması sonucu ortaya çıkar. Süreç içerisinde hasar görmüş tiroit hücreleri işlevlerini kaybeder, bu da tiroit hormonlarının (T3 ve T4) düzgün bir şekilde üretilmesine engel olur. Tiroit hormonlarının yetersizliğine hipotiroidi adı verilmektedir. Haşimato tiroidi hipotiroidi hastalıklar arasında en sık görülen hastalıktır.

Görsel 1

Haşimato Hastalığı Belirtileri Nelerdir?

Haşimato hastalığının başlangıcında hastalarda herhangi bir belirti/şikâyet olmayabilir. Hastalık sinsi ilerler, belirtiler tiroit bezlerinde hasar arttıkça yavaşça gelişmeye başlar. Genellikle görülen semptomlar;

Yorgunluk ve halsizlik
Ciltte kuruluk
Ani kilo değişiklikleri
Vücutta güçsüzlük
Depresyon
Adet düzensizlikleri
Kabızlık
Unutkanlık
Yüzde şişkinlik
Soğuğa tahammülsüzlük
Saç dökülmesi
Eklem ve kas ağrıları
Tiroit bezi boyutunda artış(guatr) olarak sıralanabilir.

Kadınların Haşimato tiroidine yakalanma olasılığı erkeklerden fazladır. Hastalık her yaşta ortaya çıkabilir. Fakat 30-50 yaş arası prevalansı daha fazladır. Hastalık genetik ve çevresel faktörlerin birbirleri ile etkileşimi sonucu ortaya çıkmaktadır. Yani bir bireyin aile geçmişinde tiroit veya diğer otoimmün hastalıklar varsa birey Haşimato hastalığı için risk altındadır. Aynı şekilde başka bir otoimmün hastalığa sahip bireyler de Haşimato hastalığı için risk altındadırlar.

Haşimato Tiroidi İçin Tanı Nasıl Konulur?

Hastalığın tanısı klinik belirtilere ve kan testlerine bakarak konulur. Kanda yüksek TSH seviyesi, normal veya düşük T3 ve T4 seviyeleri en kolay belirteçtir. Haşimato tiroidi hastalarında genellikle yüksek anti-TPO, tiroit peroksidaz enzimine karşı üretilen bir antikor, ile karşılaşılır. Bazı hastalarda boyunda sıkışma, dolgunluk hissi bulunabilmektedir.

Haşimato Tiroidi Hangi Hastalıklara Neden Olur?

Haşimato hastalığı tedavi edilmediğinde tiroit bezinin daha fazla hasar görmesine ve vücutta başka hastalıklar oluşmasına neden olabilmektedir. Bu hastalıklar şu şekilde sıralanabilir;

Guatr: Tiroit bezinin daha fazla hormon üretmesi için sürekli uyarılması ve bezin büyümesi durumudur.

Hipotiroidi: Guatrın en yaygın nedenlerinden biridir. Hastaya yutkunma ve nefes almada sıkıntı oluşturabilir.

Kalp Sorunları: Hipotiroidi olan kişilerde kötü kolesterol seviyesi yüksek olabilir. Bu durum tedavi edilmezse kalp yetmezliğine yol açabilir.

Zihinsel Sağlık Sorunları: Haşimato, büyüme ve gelişmeyi etkileyen tiroit bezinin düzgün çalışamaması sonucu oluşan bir hastalıktır. Bu nedenle hastalıkla beraber bireylerde zihinsel sağlık bozuklukları ortaya çıkabilir. Depresyon Haşimato hastalığı olan kişilerde belirti olarak görülebilmektedir. Aynı zamanda hastalıkla beraber ortaya çıkabilir ve zamanla daha şiddetli hale gelebilir.

Haşimato Tiroidi İçin Tedavi Nasıl Gerçekleştirilir?

Yüksek anti-TPO seviyesi olan ancak normal TSH ve T4 düzeyine sahip hastalar tedavi gerektirmez/edilmez. Tedaviye başlaması karar verilen hastalara uygun dozda tiroit hormonu (levotiroksin) reçete edilir. Levotiroksin genellikle oral olarak hasta tarafından alınır. 6-8 hafta ara ile hastanın TSH seviyesi düzenli olarak ölçülür ve uygun doz ayarlaması yapılır. TSH seviyesi normal aralığa indikten sonra ölçüm aralıkları uzatılır.

Levotiroksin günlük tek doz şeklinde alınır. Sabahları aç karnına, kahvaltıdan yarım saat önce bir miktar sıvı ile alınır.

Hasta hiçbir zaman ilaç almayı kesemez. Haşimato tiroidi tanısı almış hastalar ömür boyu tiroit hormonu ilacı kullanmak zorundadır.

Rüfeyde Koç

KAYNAKÇA

Ahmet Nalbant , Ayhan Aydın , Huri Tilla , Hakan Cinemre. 2016. HaşhimotoTiroiditli Olguların Klinik ve Laboratuvar Bulgularının Değerlendirilmesi. Online Türk Sağlık Bilimleri Dergisi, Cilt 1, Sayı 3, 8-20

Ramazan Solmaz (2013) Tiroit Hastalığı Teşhisinde Uzman Sistemlerin Kullanılması. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Elektrik-Elektronik Mühendisliği Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi