Romatizmal Hastalıklar

Ülkü Nur Ateş
8 Ara 2024
3 dakikada okunur

Romatizma Nedir?

Romatizma; eklem, bağ dokusu, kemik veya kasları etkileyen ağrı, şişlik, şekil bozukluğu ve hareket kısıtlığına neden olan sağlık sorunlarında kullanılan bir terimdir. Aslında romatizma, geleneksel anlamda eklem, bağ dokusu ve kasların dışında, birçok organ ve sistemi tutabilen hastalıkları da bünyesinde taşır. Bu nedenle, kapsamı (yaklaşık 200 kadar hastalığı içerir) oldukça geniştir. Osteoartrit (kireçlenme) gibi bazı romatizmal hastalıklar, eklemin aşınmasıyla oluşur. Romatoid artrit gibi bazı romatizmal hastalıklar ise, bağışıklık sistemindeki bozukluğa bağlı, eklemde ve diğer organlarda hasara neden olabilir.

Görsel 1

Kimlerde Ortaya Çıkar?

Hastalık genellikle 20-50 yaş arasında ortaya çıkar. Ancak çocukluk çağı da dahil her yaşta görülebilir. Genç yaştaki erkeklerin veya doğurganlık çağında kadınların yanı sıra, yaşlılarda dejeneratif ağırlıklı romatizmal hastalıklar da görülebilir. Kadınlarda erkeklere göre 3 kat daha sık görülür. Ailesinde romatoid artrit veya iltihaplı romatizması olanlarda daha sık görülür.

Bulgu ve Belirtileri

Hafif bir ateş
Şişlik
Halsizlik
Yorgunluk
Sabah tutukluğu
Kilo kaybı
Küçük eklemlerde ağrı (Eklem belirtileri , bütün eklemlerde görülmekle beraber en sık el ve el bilekleri , ayaklar , dirsek ve diz eklemlerinde ortaya çıkarken sakroiliak ve servikal vertebra dışında kalan omurgayı tutmaz.)

Görsel 2

Türleri

Ankilozan Spondilit:

Spondilit esasında tıp dilinde “omurga romatizması” demektir. Ankilozan Spondilit halk arasında “omurga iltihabı” ya da “iltihaplı bel romatizması” olarak bilinmektedir.

Ankilozan Spondilit (AS) omurgaların iltihabi bir hastalığıdır ve genellikle alt belde, pelviste kuyruk sokumu ve leğen kemiği birleştiren sakroillak eklemi olarak bilinen eklemde başlar. Daha sonra hastalık ilerledikçe, ankiloz (omurgada kaynaşma) başlar, bel, sırt ve boyun omurların yapısı bozulur, bel ve boyun hareketlerinde kısıtlama ve kamburluğa yol açabilir. Yaklaşık her yüz kişiden 1’inde görülür. AS hastalığı genellikle genç erkeklerde başlamaktadır, ancak AS sadece bir erkek hastalığı değildir ve kadınlarda daha da sinsi olabilir.

Osteoporoz:

Osteoporoz, hem kadın hem de erkekte özellikle yaşlanmayla artan, kemiklerde zayıflık ve buna bağlı kırığa yatkınlık durumudur. Oldukça yaygın görülür. Yaşlanmakla sıklığı artar. Osteoporoz, sessiz gelişir, herhangi bir yakınmaya neden olmaz. Fakat kişide düşme gibi ufak yaralanmalarla kırık oluşur. Özellikle kalça ve omurgada oluşan kırıklar kronik ağrılara ve sakatlığa, hatta ölüme neden olabilir.

Polimiyaljiya Romatika:

Polimiyaljiya romatika (PMR olarak kısaltılır, yaygın adı ağrılı-iltihablı kas romatizması), yaşlılarda sık görülen, yaygın ağrı ve tutuklukla giden inflamatuar (iltihabi) bir romatizmal hastalıktır. Aslında sadece yaşlıların hastalığıdır. Ağrı sabahları çok fazladır, gün içinde hareketle azalabilir ancak hareketsiz kalındığında gün boyu sürer.

Sjögren Sendromu:

Sjögren sendromu, ekzokrin bezlerin (tükrük, gözyaşı, vajinal salgılar, alt ve üst solunum yolu salgı bezleri gibi) öncelikle tutulduğu, sistemik otoimmün bir hastalıktır. Tükrük ve gözyaşı bezlerindeki fonksiyonel ve yapısal bozulmaya bağlı kalıcı ağız ve göz kuruluğu, hastalığın en önemli işaretidir.

Görsel 3

Skleroderma:

Sklerodermanın tam anlamı sert deri demektir. Kimi zaman tek bir hastalık olarak adlandırılsa da, skleroderma deriyi ve iç organları destekleyen bağ dokusunun anormal şekilde büyümesi gibi bir çok hastalığın semptomlarını gösterir. Ciltte kalınlaşma ve sertleşmeyle, skar dokusu oluşumuyla giden kronik bir hastalıktır.

SLE Hastalığı:

Sistemik Lupus Eritematozus ya da Yaygın Lupus Kızarıklığı, kısaca SLE, doktorlar arasında Lupus olarak da adlandırılır. Sebebi bilinmeyen cilt, eklem, böbrek, kalp zarı (perikard), akciğer zarı (plevra) gibi birçok doku ve organ iltihabına bağlı çok sayıda bulgularla giden, değişik seyir gösteren ve bağışıklık sisteminin bozuk çalışması sonucu ortaya çıkan bir hastalıktır.

Haşimato:

Haşimato hastalığı veya tıptaki adıyla Hashimoto tiroiditi, tiroit bezinin iltihaplı hastalıklarının yani tirioditlerin en sık görülen çeşididir. Otoimmün ya da kronik lenfosistik tiriodit olarak da adlandırılır ve bağışıklık sisteminin bozukluğundan kaynaklanan bir endokrin sistem hastalığıdır.

Ülkü Nur Ateş